AUTYPISCH

De psycholoog laat me een prentenboek zien. Wat staat er op de voorkant? Ik zeg wat ik zie: Een slapend jongetje. In een wolkje boven zijn hoofd zie je wat hij droomt. Hij loopt op een kronkelende weg. Aan het eind van die weg staat een kasteel. En ik denk: simpel toch? Dan slaat de psycholoog het boek open. Wat zie je nu? Ik zie: Een jongetje dat op een weg loopt. Met aan het einde een kasteel. Het plaatje doet me denken aan Alice in Wonderland. Niet aan het jongetje, de weg en het kasteel op de voorkant van het boek. De psycholoog geeft hints. Het jongetje ligt niet meer in bed. Je bent nu in zijn droom. Ik snap ze niet. Hoezo hetzelfde jongetje? Ik kon perfect vertellen wat ik op de voorkant zag. Maar die was verdwenen toen het boek werd omgeslagen. Het zal nog ruim tien jaar duren voordat ik hier een naam bij vindt: Afantasie.

We zijn samen op zoek naar mijn wel of niet bestaand autisme. Ik moet van de psychologe/psychiater vijf stukjes speelgoed uit een grote zak pakken. Dat worden een autootje, een verkeersbordje, een vrouwtje en nog twee mini's. Kun je hier een verhaaltje bij verzinnen en dat al fantaserende aan me vertellen, vraagt ze. Ik kan het niet. Raak in paniek. Begin uit te leggen. Dit is mijn manier niet. Mijn pad niet. Ze kijkt me niet begrijpend aan. Iedereen kan dat toch? Geef me maar pen en papier, zeg ik. Dan krijg je in no time je verhaaltje. Zij dringt aan. Ik ook. Uiteindelijk geeft ze zich gewonnen. Ik leg het speelgoed naast het vel papier. Begin meteen te schrijven. Na nog geen vijf minuten leest ze mijn verhaal. Over naar het strand gaan met de auto, een rotonde zonder bordje 'strand', eerst verkeerd rijden maar dan wél een bord zien en zwemmen tussen enorme kwallen. Jaren later zegt een andere psycholoog: Logisch! Als je schrijft ben je alleen. Niemand vindt j...

Ik laat me op autisme testen bij de vestiging van Vincent van Gogh in Venray.  Met de weinige kennis die er op dat moment over autisme bij vrouwen is, krijg ik te horen dat ik wel 'hele grote sociale problemen' heb maar dat de diagnose autisme niet gesteld kan worden. Ik ben 2 dagen lang intensief getest.  Er zijn onvoldoende aanwijzingen voor een diagnose binnen het Autisme Spectrum.  Niemand kan ze vertellen hoe ik als kind was. En dat is nog een voorwaarde op dat moment. Ik kijk iedereen ook gewoon aan. Ben geen Rainman. Ben sowieso geen man. Wat ze hebben gezien en gehoord is wel zeer opvallend.  En ze schrijven dat er sprake is van langdurige problemen in sociale relaties en een chronisch en ernstig beeld. Geadviseerd wordt een langdurige behandeling. Op basis van die diagnose keurt het UWV me ongevraagd blijvend 100 procent af.  Ik staar mijn werkcoach aan. Er is besloten dat ik nooit meer hoef te solliciteren of te werken.  Die wetenschap schept mé...

We komen binnen bij vriendin M.  Haar schoonvader woont om de hoek en daar zijn we eerst voorbij gereden.  Toen zei mijn vrouw, die reed, nog: “Daar woont hij volgens mij” en ze stak haar hoofd zowat uit het autoraampje.  We lachten er om: Hé...kijk...BOEM!    Met dat verhaal kom ik ook binnen bij M. Ik zie de schrik niet, let er ook niet op tot mijn vrouw zegt dat er gelukkig niets is  gebeurd. Dan dringt het langzaam tot me door dat ik het misschien anders of helemaal niet had moeten zeggen.  Maar ja, zo was het toch gegaan?  

Omdat ik goede dingen heb gehoord over Schemagerichte Therapie van Young meld ik me daarvoor aan bij Vincent van Gogh in Venlo.  Het kleine kind in me krijgt volop de ruimte en ik krijg een realistischer en minder perfect beeld van mijn jeugd en het gezin waarin ik ben opgegroeid.  Al pratende, creatievende, psychomotorisch therapiënde kom ik er achter dat er in mijn jeugd sprake was van emotionele verwaarlozing. Frank had natuurlijk veel meer aandacht nodig door zijn Downsyndroom. De kennis erover was minimaal. Ouders moesten het maar uitzoeken. Ik redde het wel. Dacht mijn vader. Mijn moeder dacht niks. Hoe ga ik er nu mee om? Volgens psychiater Emiel zit ik boven op mijn berg naar het voetvolk te staren. Volgens hem denk ik te weten hoe het allemaal moet. Volgens hem is dat onterecht. Volgens hem is dat een bescherming. Volgens mij zit ik daar omdat niemand mij begrijpt en ik niemand. Ik vertrek er met een nieuwe diagnose want de Aanpassingsstoornis is inmiddels uit de DSM ...

Ik meld me aan bij het Centrum voor Psychisch Herstel in Wijchen en volg daar een traject van therapie en rust.  Het is een schitterende omgeving en ik kan helemaal los gaan met mijn fotocamera.  Er is vlakbij pas een veulen geboren en Lobke blijkt graag te poseren.  Waar de specht is die ik elke dag in het parkje bij het Centrum hoor zal ik nooit ontdekken. Het is een opname en dus moet ik samen met mensen ontbijten, lunchen en dineren.  Ik kom laat en kies dan elke keer een tafel uit waaraan hooguit twee vrouwen zitten. Daarna maak ik me zo snel mogelijk weer uit de voeten naar mijn kamer of naar buiten met mijn camera. Voor het eerst krijg ik een diagnose:  A anpassingsstoornis . Klinkt logisch.

Cabaretière Sara Kroos treedt na jaren weer op. Ik lees het op Facebook. Ga haar meteen weer volgen, Er staat steeds 'try out' bij. Heb ik niet zo'n zin in. Is ook niet echt in de buurt. Wel Roermond maar daar wil ik niet heen. Ik haat Roermond. Allemaal eenrichtingsverkeer. Als je verkeerd rijdt, kun je eerst weer helemaal om de stad heen. "Ze staat op een kermis!', zeg ik enthousiast. "Een prikkelarme kermis." Mijn vriendin kijkt me aan. Verbaasd. Beetje in de war. Een theatervoorstelling op een kermis? "Heet het programma niet gewoon zo?", vraagt ze. Eh..... Niet aan gedacht. Natuurlijk is dat zo. Maar waarom heet het dan Prikkelarme Kermis?

Mijn vrouw vraagt me iets heel dringends. Ze vraagt of ik geen foto’s van haar op Facebook wil plaatsen. Natuurlijk zeg ik ja. Een paar dagen later zet ik een foto op Facebook. Hij is echt heel erg mooi. Zij wordt boos. Ik weet niet waarom. “Je zou dat toch niet doen?!”, zegt ze. Ik snap haar niet. “Foto’s van mij plaatsen!”, zegt ze nog bozer. Maar dat heb ik niet gedaan. Het was een foto van onze hond Remi. De zwarte dwergpoedel stond er perfect op. . En zij zat erbij ja. Maar dat is anders toch? Is niet wat ze me vroeg toch?  

  Ik vind invalwerk op het secretariaat van een school. Krijg drie vrouwelijke collega’s. Voel de problemen al aankomen. Probeer het toch. Aanvaringen. Ik draag de verkeerde kleding. Hoezo? De mannen lopen ook in jeans en trui. Zoek steun bij de manager. Krijg die. Maar ook de tip om me anders te kleden. Doe ik. Al weet ik niet waarom. De collega met zwangerschapsverlof komt de baby showen. Haar dochtertje van vier is ook mee. Ik haal kleurplaten voor haar en stiften. We hebben allebei lol. Ze kijkt naar me. “Mijn moeder vindt jou raar”, zegt ze hard. Haar moeder en collega’s blozen zichzelf de tent uit.. Ik voel me goed.